Mafaufau i se Nofoa po'o Pisinisi Sii i Peretania? Faitau la matou Taiala Fa'ata'ita'i ile Nofo ma Meatotino Faapisinisi i Peretania

E mafai e tagata mai fafo ona faʻatau meatotino i Peretania?

Ioe. E leai se mea e taofia ai se tagata e le o ni Peretania nofomau poʻo se faʻalapotopotoga faʻapisinisi e faʻatau meatotino i Peretania (e ui o le tagata e manaʻomia le matua 18 tausaga pe sili atu e maua ai le pule faaletulafono i meatotino ma e tatau i se kamupani mai fafo ona maua muamua se meatotino agavaa resitalaina i le Fale o Kamupani e tusa ai ma le Tulafono o Solitulafono tau Tamaoaiga (Va'ai ma Fa'amalosia) 2022).

E ese mai i mea o loʻo taʻua i luga, e eseese tulafono e faʻaaoga i Sikotilani ma Northern Ireland e faʻafeagai ma meatotino i Egelani ma Uelese. O le a matou taulaʻi i lalo i fanua o loʻo i Egelani ma Uelese. Afai e te manaʻo e faʻatau se fale i Sikotilani poʻo Ireland i Matu, faʻamolemole saili fautuaga tutoatasi mai se tagata poto faapitoa i na eria.

O le taʻiala o loʻo i lalo o loʻo taulaʻi i fanua o loʻo i Egelani ma Uelese.

E fa'afefea ona amata lau su'esu'ega o mea totino?

E iai le tele o masini su'esu'e meatotino i luga ole laiga. O ofisa fa'aleaganu'u e fa'apitoa i pisinisi po'o fale nofomau ae le o mea uma e lua. Amata i se masini su'esu'e e fa'atusatusa ai meatotino i lau 'a'ai filifilia po'o se isi nofoaga ma fa'afeso'ota'i ma le sui fa'apitonu'u e fa'asalalau le fanua e fa'atulaga se va'aiga. Fa'atalanoaga tau i lalo ole tau fa'asalalau e masani.

Aisea e taua ai le matamata i se fanua?

O le taimi lava e te maua ai se fanua e taua le va'ai i ai, fai su'esu'ega masani a'o le'i faia konekarate fa'asaga i ai (e mafai e le loia o meatotino po'o le fe'avea'i resitala ona fesoasoani ia te oe) pe fesili i se fuafanua e va'ai i ai.  

O le mataupu silisili a faʻaaliga emptor (“Ia faaeteete le tagata faatau”) e faatatau i tulafono masani. Na'o le tagata fa'atau e nafa ma le siakiina o se meatotino. O le faʻatau e aunoa ma le faia o se vaʻaiga poʻo se suʻesuʻega o le a i le tele o tulaga o loʻo i ai i le tulaga lamatia atoa a le tagata faʻatau. E masani lava e le tu'uina atu e le au fa'atau atu ni fa'amaoniga po'o ni fa'asalaga e tusa ai ma le talafeagai o le meatotino. 

E fa'afefea ona fa'atupe le fa'atau?

O le sui o le esetete ma soʻo se tagata tomai faapitoa o loʻo aʻafia i le faʻatauga o le a fia iloa pe faʻapefea ona e faʻamoemoe e faʻatupeina le faʻatau. E mafai ona maua i tinoitupe, ae o le tele o meatotino na fa'atauina i Egelani ma Uelese e ala mai i se mokesi/meatotino nogatupe. E leai ni tapula'a mo tagata mai fafo o lo'o fa'amauina se mokesi a Peretania e fesoasoani e fa'atupe se fa'atau e ui lava e te ono feagai ma ni mana'oga sili atu, o le noataga e totogi se tupe tele ma maualuga tului.

O le a le ituaiga o “esetete” faaletulafono i le fanua o lo'o e fa'amoemoe e fa'atau?

E masani lava, o meatotino e fa'atau atu ma se suafa umia sa'oloto (e te umiaina atoatoa) po'o se fa'ailoga lisi (fa'avae mai le fanua umia saoloto o lo'o ia te oe mo ni nai tausaga) - o esetete uma ia i fanua. O lo'o iai fo'i le tele o isi aia fa'aletulafono ma aia fa'amanuiaina ae e le'o aofia ai iinei.

O le Ofisa Resitala Fanua a le Tupu o lo'o umia se tusi resitala o suafa uma fa'aletulafono. Afai e talia lau ofo tau o le a toe iloilo e lau faufautua loia le resitala talafeagai o le suafa faaletulafono mo lena fale e vaai pe o le fanua o loʻo e faʻatauina o loʻo faʻatau atu i lalo o soʻo se faʻalavelave. O su'esu'ega a'o le'i fa'akonekarate o le a masani fo'i ona laga ma le tagata fa'atau ina ia mautinoa e leai ni fa'aletonu o lo'o fa'atauva'a i le fanua atonu e le'i iloa mai lau asiasiga.

Afai e sili atu ma le to'atasi le tagata fa'atau e mana'o e umia le fanua, e fa'apefea ona fa'amauina lena meatotino?

O le pule fa'aletulafono o meatotino e mafai ona umia e se to'afa tagata e ona fa'aletulafono. 

Atonu e iai ni tulaga lelei po'o ni fa'aletonu tau lafoga i le auala e te filifili ai e umia fa'aletulafono ma pe fa'apea e tagata ta'ito'atasi po'o fa'alapotopotoga tu'ufa'atasi po'o se tu'ufa'atasiga o mea uma e lua. E taua le ave o fautuaga tau lafoga tutoatasi i se taimi vave. 

Afai o le fanua o lo'o fa'amoemoe e umia e tagata fa'atasi, mafaufau pe tatau ona umia le suafa fa'aletulafono e tagata fa'atasi e avea ma "tagata nofoia fa'atasi" (o le pule fa'amanuiaina o tagata ta'ito'atasi e pasi atu i le oti i isi tagata e ona) po'o le " tagata mautotogi tutusa” (o le sea aoga e umia, tuu atu i le oti i la latou esetete pe tagofia foi i lalo o latou loto).

O le a le mea e sosoo ai?

Ua e mauaina se fanua ma ua talia lau tau o le ofo ma ua e filifili po o ai e umia le suafa faaletulafono o le fanua. O le a le mea e sosoo ai?

E mana'omia lou fa'atonuina o se loia po'o se fe'avea'i e fa'atino le su'esu'ega talafeagai, laga ni fa'amatalaga, faia su'esu'ega masani a'o le'i faia konekarate ma fautua atu ia te oe i mea tau lafoga. E mana'omia lou pasia o le fa'atonuga masani "iloa lau tagata fa'atau" a'o le'i fa'agasolo galuega fa'aletulafono o lea ia nofo sauni e su'e pepa talafeagai e mana'omia mo le fa'aofiina o tupe masani ma isi siaki.

A fa'atau se umia saoloto po'o se lisi e fa'atatau i se tau, e masani lava ona tusia se konekarate ma fa'atalanoa i le va o itu auai. O le taimi lava e malilie ai, o le konekarate e "suia" ma o le taimi lea e totogi ai se tupe teu i le loia a le tagata faʻatau (e masani lava pe tusa ma le 5 i le 10% o le tau faʻatau). O le taimi lava e fesuiai ai se konekarate ona noatia uma itu e lua e faatino le konekarate (fa'atau ma fa'atau) e tusa ai ma aiaiga o le konekarate. “Fa’auma” o le fefa’ataua’iga e tupu i se aso o lo’o fa’ailoa mai i totonu o le konekarate ma e masani lava o le masina mulimuli ane ae e mafai ona vave pe sili atu mulimuli ane, e fa’atatau pe o le konekarate e noatia i aiaiga ua fa’amalieina.

I le mae'a ai o le fesiitaiga o le fanua umia saoloto po'o le lisi umi, o le paleni o le tau fa'atau o le a toe totogiina. Mo lisi pupuu fou o fale faapisinisi ma fale nofomau, a uma loa le aso o le lisi fou, ua maeʻa le mataupu ma o le pule o le fale e lafo atu i le tagata nofoia fou se pili mo le lisi, tau o auaunaga ma inisiua e tusa ai ma aiaiga o le lisi.

E mana'omia e le loia a le au fa'atau/totogi ona fai se talosaga i le Ofisa Resitala o Fanua a le Tupu e lesitala ai le fesiitaiga/lisi fou. E le pasia le suafa fa'aletulafono se'ia mae'a le resitala. 

O a lafoga e mana'omia ona iloilo pe a fai se suafa lisi po'o se suafa umia saoloto?

Ole togafitiga ole lafoga mai le umia ose umia saoloto poo lisi ile UK ole a tele lava ina fa'alagolago ile mafua'aga e umia ai e le tagata po'o le kamupani le fanua. E mafai e le tagata fa'atau ona fa'atau pe lisiina se fanua e nofo ai, nofoia nofoaga e fa'atino ai a latou lava fefa'ataua'iga mai, ia e fa'atupuina ina ia maua ai se tupe maua totogi pe fa'atau e fai ma fa'afaigaluega e atia'e ma fa'atau atu mo se polofiti. E 'ese'ese lafoga e fa'atatau i la'asaga ta'itasi o lea e taua ai le vave talanoa ma se tagata tomai faapitoa tau lafoga, e fa'atatau i au fuafuaga mo le fanua. 

E tasi le lafoga e totogi i totonu o le 14 aso talu ona maeʻa le lisi poʻo le fesiitaiga o meatotino i Egelani (sei vagana ai se tasi o faʻamaʻi faʻatapulaʻa poʻo se tuusaunoaga e faʻaaoga) o le lafoga o fanua tiute tusi (“SDLT”).

Mo fale nofoia va'ai tau o lo'o i lalo. Ae ui i lea, o se tau faaopoopo o le 3% faaopoopo e mafai ona totogi i luga pe afai ua uma ona umia e le tagata faʻatau meatotino i se isi mea:

Meatotino po'o lisi tau tupe po'o tau fa'aliliuSDLT fua faatatau
E oʻo i le 250,000O
Ole isi £675,000 (le vaega mai le £250,001 i le £925,000)5%
Ole isi £575,000 (le vaega mai le £925,001 i le £1.5 miliona)10%
Ole vaega totoe (le vaega i luga atu o le £1.5 miliona)12%

Pe a fa'atau se fale lisi fou, so'o se fa'ameamea o le a noatia i lafoga i lalo o mea o lo'o i luga. Ae peita'i, afai o le aofa'iga o le lisi i le olaga o le lisi (ua ta'ua o le 'net present value') e sili atu nai lo le SDLT threshold (le taimi nei £250,000), e te totogia le SDLT i le 1% i le vaega e sili atu i le £250,000. E le fa'aoga lea i lisi o iai ('totogi').

Afai e te le i ai i Peretania mo le itiiti ifo i le 183 aso (6 masina) i le 12 masina aʻo leʻi faʻatau, e le o oe o se UK nofomau mo le faʻamoemoe o le SDLT. E masani ona e totogia se tau faaopoopo e 2% pe a e fa'atau se fale nofomau i Egelani po'o Aialani i Matu. Mo nisi faʻamatalaga i lenei mea, faʻamolemole faitau la matou tusiga: Tagata faʻatau mai fafo e mafaufau e faʻatau se fale nofomau i Egelani poʻo Northern Ireland i le 2021?

I luga o meatotino fa'apisinisi po'o mea fa'aoga fefiloi, e te totogia le SDLT i luga o le fa'ateleina o vaega o le tau o meatotino pe a e totogia le £150,000 pe sili atu. Mo se fesiitaiga saoloto o fanua faapisinisi, e te totogia le SDLT i tau nei:

Meatotino po'o lisi tau tupe po'o tau fa'aliliuSDLT fua faatatau
E oʻo i le 150,000O
Ole isi £100,000 (le vaega mai le £150,001 i le £250,000)2%
Ole aofa'iga o totoe (le vaega i luga atu o le £250,000)5%

A e fa'atau se fale lisi fou e le nofomau po'o fa'afefiloi fa'aoga e te totogia le SDLT i le tau fa'atau o le lisi ma le tau fa'atau o le lisi ma le tau o le lisi fa'aletausaga e te totogia (le 'tau aogā o le taimi nei'). E fa'avasega fa'atasi ona fa'aopoopo fa'atasi. O lo'o fa'atatau i luga o tau fa'aopoopo e fa'atatau fo'i.

E mafai e lau fa'apolofesa lafoga po'o le loia ona fa'atatau lau noataga SDLT e tusa ai ma fua faatatau e fa'atatau i le taimi o lau fa'atau pe lisi.

Isi so'oga aoga:

Mo nisi faʻamatalaga poʻo taʻiala ile faʻatauga o mea totino, faʻatulagaina lau pisinisi e teu ai lafoga, iloiloga o lafoga i Peretania, faʻapipiʻiina i fafo atu o Peretania, pisinisi femalagaaʻi poʻo soʻo se isi itu o le siitia pe teu tupe i Peretania faʻamolemole faʻafesoʻotaʻi matou ile fautuaga.uk@dixcart.com.

Toe foi i le Lisi