Ole Fofo Fa'afaigofie a Malta ile Fa'ameamata

O Malta ose filifiliga lauiloa mo kamupani ma pisinisi fou ona ose pulega fa'aletulafono a le EU ma le motu 'la', ma se olaga 'i fafo' i se siosiomaga mama ma saogalemu.

O le gaioiga fa'aauau e fa'ata'ita'iina ai le a'afiaga lelei e mafai e tagata ta'ito'atasi ona maua i lo latou si'osi'omaga. O lo'o fa'amoemoe le Dixcart e saofagā i lea fa'amoemoe e ala i le lagolagoina o fa'alapotopotoga ta'uta'ua o le motu o lo'o galulue mo le fa'asaoina o lo tatou si'osi'omaga.

I lenei tusiga, matou te mafaufau i galuega faʻaleleia o le siʻosiʻomaga ma avanoa o loʻo avanoa i Malta. 

  1. Poloketi Tiute Fa'aagafesootai (CSR).

Afai o lo'o e su'eina se auala e fa'aleleia atili ai le fa'amatalaga CSR a lau kamupani, e mafai ona matou tu'uina atu se avanoa mo lau 'au e faia ai se suiga lelei e umi atu nai lo le latou malaga i Malta. Fa'atuina se kamupani i Malta, faatasi ai ma le fesoasoani a Dixcart, ma fa'atautaia su'esu'ega ma atina'e e taula'i i galuega fa'alesiosiomaga.

O lo'o maua fesoasoani fa'apitoa tau tupe e fa'aitiitia ai le fa'aogaina o le palasitika fa'aaoga tasi i mea e fai i Melita. I nai tausaga ua tuanaʻi, ua tele mea ua faia e pisinisi i Malta e faʻaitiitia ai le aofaʻi o palasitika faʻaoga tasi i mea e fai. O isi mea e mafai ona fa'aleagaina i mea'ai palasitika, ipu, ma vao, mo fa'afiafiaga i fafo, o lo'o mana'omia. 

I le taimi nei o loʻo i ai se polokalame fesoasoani tau tupe, e ofoina atu faleoloa i Malta e oʻo atu i €20,000 i le suiga i le fa'atau oloa e leai ni palasitika ma toe fa'aogaina isi mea e teu ai. 

O lenei fa'ameaalofa fa'ameaalofa fa'atau oloa fa'alesiosiomaga o le a aofia ai le o'o atu i le 50% o tupe alu fa'aalu i le alu ese mai le afifiina e tasi le fa'aoga i se auala e sili atu ona gafataulimaina o le taumafaina.

I le amataga o le 2022, na taofia ai e le Malo o Melita le faʻaulufaleina mai o laau palasitika cotton buds, meaʻai, ipu, straws, mea inu meainu, palu paluni, ma pusa polystyrene ma ipu.

O lo'o fa'amoemoe fo'i le poloketi e tu'ufa'atasia fa'atekonolosi fou ma gafataulimaina, e pei ole paving solar, nofoa fa'atamai, ma talone sola.

  • Uunaia pisinisi e teu faafaigaluega i galuega gafataulimaina ma faakomepiuta

O le manaʻoga mo femalagaaiga lanu meamata o le a faʻaauau pea ona faʻateleina i le lumanaʻi, ma faʻapea foʻi ma faʻamoemoega o tagata malaga 'lanu meamata', o le a manaʻomia e sili atu nai lo vai masani ma le faʻasaoina o le malosi. O nei atina'e o le a tu'uina atu ai nofoaga ma kamupani femalagaa'i i lalo o le fa'alauteleina o su'esu'ega e tagata fa'atauva'a fa'amanino, ma o le a atili aulelei ai nofoaga ma kamupani tu'uina atu auaunaga o lo'o fa'aalia le fa'amaoni i le si'osi'omaga fa'anatura.

Ina ia faʻamalosia atili pisinisi e teu faʻafaigaluega, pisinisi i Malta e mafai ona manuia mai i luga €70,000 e fa'atino galuega fa'atino e ta'ita'i atu i faiga e sili atu ona gafataulimaina ma fa'atekinolosi.

O le 'Smart & Sustainable Scheme', pulea e Malta Enterprise, e fa'aosofia ai le fa'atauva'a ma le fa'aogaina lelei o alagā'oa, fa'aleleia ai le gaioiga tau tamaoaiga o nei pisinisi.

E ala i le Smart & Sustainable Scheme, e agavaa pisinisi e maua le 50% o le aofaʻi o tau e agavaa, e oʻo atu i le maualuga. €50,000 mo poloketi talafeagai taitasi.

Pisinisi e fa'amalieina ta'iala mo lenei polokalame e mafai fo'i ona fa'amanuiaina mai se fa'aaitalafu lafoga e o'o atu i €20,000 mo oloa taitasi e faamalieina ia le itiiti ifo ma le lua o tulaga e tolu, e pei ona auiliiliina i lalo:

  1. Teuga tupe fou po'o se fa'alautelega i Gozo.
  2. O se poloketi o le a faʻatinoina e se atinaʻe i se vaega amata.
  3. Se fa'aitiitiga o le fa'aaogaina o le kaponi e le atina'e, e pei ona fa'amauina e se suetusi tuto'atasi.

Afai e fa'amalieina e se poloketi se tasi o fa'ata'ita'iga o lo'o ta'ua i luga, o le lafoga fa'aaitalafu o le a maualuga €10,000.

        3. Suavai lelei ma Fu'a lanumoana na tauaaoina matafaga i le lotoifale

O le tulaga lelei o le suavai ose itu taua foi mo le faatumauina o turisi. I le mae'a ai o le fa'aputuina o le fa'amamāina o le suavai leaga i nofoaga eseese e fa'amama ai i fafo, ua fa'aleleia atili ai le tulaga lelei o le suasami i Atumotu o Melita. Ua manatu nei o se tasi o mea sili i Europa. O lo'o fa'amalosia fo'i i le fa'atupula'ia o le aofa'i o Fu'a Blue ua fa'ameamea i matafaga o le atunu'u.

€150 miliona fa'atupe, o le pito sili ona tele, mo se poloketi i Malta, ua mafai ai e le Faalapotopotoga o Auaunaga Suavai ona gaosia le tele o vai, toe faʻaaogaina vai faʻaaoga, ma faʻaleleia le malosi.

O lo'o fa'aleleia la'au fa'amama vai, ma tele suasami e mafai ona gaosia. O lona uiga e matua itiiti lava le vai e mana'omia ona aveese mai i le eleele – e tusa ma le fa piliona le itiiti ifo o le lita i tausaga ta'itasi. I Gozo, o se la'au e fa'aogaina le 'reverse osmosis' fa'atekonolosi ua fa'ateleina le gaosiga o le vai i aso ta'itasi i le iva miliona lita i le aso.

O nei fa'amoemoe ua lauiloa fa'atasi o le 'Net Zero Impact Utility' poloketi, ma o lo'o fa'ata'atia i tulaga o le fa'aogaina o le gaosiga o le suavai i Malta ma Gozo. O tupe fa'afaigaluega a le EU i lenei poloketi ua fesoasoani i le fa'ataunu'uina o lenei faiga "atoa" ma le gafataulimaina.

O le 'Eco-certification Scheme' a le Malta Tourism Authority e fa'atupula'ia atili ai le fa'alauiloa ma fa'alauiloa faiga fa'alesiosiomaga lelei i le va o fale talimalo ma isi tagata e tu'uina atu nofoaga e nonofo ai turisi. O lenei polokalame ofo fua a le atunu'u ua fa'alauteleina nei mai le amataga na'o faletalimalo e aofia ai isi ituaiga fale. O le i'uga, ua fa'amauina i le si'itia o tulaga fa'ata'ita'i i faiga fa'alesiosiomaga i totonu o lea vaega taua tele.

Le Lumanai o le Green Economy i Malta

I le 2021, na faʻaalia ai e le Komisi Europa le 'New European Bauhaus' initiative, o se siʻosiʻomaga, tamaoaiga, ma aganuʻu poloketi e faʻamoemoe e mamanuina 'auala i le lumanaʻi' i se tulaga gafataulimaina. O le poloketi fou e uiga i le auala tatou te ola lelei ai faʻatasi ma le siosiomaga, pe a uma le faʻamaʻi, aʻo faʻaaloalo i le paneta ma puipuia lo tatou siosiomaga. E le gata i lea, e uiga i le faʻamalosia o i latou o loʻo i ai ni fofo talafeagai mo faʻafitauli o le tau.

O le Malo Malta o loʻo i ai se sao malosi i le filifilia pe faʻafefea ona faʻasoa tupe i le va o faʻaoga faʻatauva, i le taimi nei ma le lumanaʻi. Atina'e atina'e o se tasi lea o tupe fa'afaigaluega e taula'i i le lumana'i, e aofia ai ma fuafuaga e teu fa'afaigaluega i sone ma fanua fa'apisinisi a Malta. O lo'o iai fo'i polokalame e lagolago ai pisinisi amata e ala i tupe fa'atau. Ole lagolago ma ta'iala e fa'atatau ile suiga lanu meamata e fafaga ma lagolagoina se tamaoaiga lanu meamata.

O lau amataga fa'alelei po'o le fa'alauteleina o se pisinisi o lo'o iai i Malta, e mafai ona avea ma vaega o nei suiga fa'afiafia ma se 'itulau fou' i le NextGen post-pandemic economy.

Faamatalaga Faaopoopo 

Afai e te manaʻo i nisi faʻamatalaga e uiga i galuega faʻaleleia o le siʻosiʻomaga mo suʻesuʻega ma atinaʻe ma avanoa e maua mai Malta, faʻamolemole talanoa ia Jonathan Vassallo: fautuaga.malta@dixcart.com i le ofisa o le Dixcart i Malta, po'o lau feso'ota'iga masani a le Dixcart.

Toe foi i le Lisi